Poniżej znajduje się zestawienie podstawowych aktów prawnych, ustaw, rozporządzeń i przepisów, dotyczących adopcji, których znajomość przydaje się w poszukiwaniach biologicznej rodziny.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - pobierz i czytaj w pliku pdf
Adopcja to termin potoczny. W polskim prawie przyjęło się używać określenia przysposobienie i taką nazwą posługuje się Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Reguluje on tę kwestię w dziale II, w szczególności w artykułach od 114 do 127. Wg zapisów kodeksu:
- przysposabiający - rodzic adopcyjny,
- przysposobiony - adoptowane dziecko.
Przysposobienie jest aktem formalnym, co oznacza tyle, że może nastąpić tylko na mocy orzeczenia sądu. Aby takie orzeczenie zapadło, należy wystąpić do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie konkretnego dziecka. Z wnioskiem takim może wystąpić jedynie osoba, która chce zaadoptować dane dziecko.
Kodeks postępowania cywilnego
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - pobierz i czytaj w pliku pdf
Również reguluje postępowanie w sprawach o przysposobienie - artykuły od 585 do 589.
Wg Kodeksu cywilnego (art. 586) Nie wzywa się na rozprawę rodziców, którzy wyrazili zgodę na przysposobienie ich dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. W wypadku takim rodzice nie mogą brać udziału w postępowaniu. Opinia ośrodka adopcyjnego zawierać powinna w szczególności:
- imię i nazwisko przysposabianego oraz miejsce jego zamieszkania lub pobytu,
- opinię kwalifikacyjną o kandydatach do przysposobienia dziecka,
- ustalenie relacji między przysposabianym a przysposabiającym,
- ustalenie relacji między rodzicami przysposabianego a przysposabiającym,
- inne istotne dla sądu informacje o przysposabianym lub przysposabiającym.
Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - pobierz i czytaj w pdf
Ustawa wprowadza pojęcie wspierania rodziny oraz systemu pieczy zastępczej i określa:
- zasady i formy wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych,
- zasady i formy sprawowania pieczy zastępczej oraz pomocy w usamodzielnianiu jej pełnoletnich wychowanków,
- zadania administracji publicznej w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
- zasady finansowania wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
- zadania w zakresie postępowania adopcyjnego.
Prawo o aktach stanu cywilnego
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. - pobierz i czytaj w pdf
Ustawa reguluje zasady i tryb rejestracji stanu cywilnego oraz dokonywania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego. Określa także rodzaje i sposoby wydawania odpisów aktów stanu cywilnego oraz wskazuje osoby uprawnione do ich otrzymywania. Wg tej ustawy:
- akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych,
- niezgodność aktu stanu cywilnego z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym,
- stanem cywilnym jest sytuacja prawna osoby wyrażona przez cechy indywidualizujące osobę, kształtowana przez zdarzenia naturalne, czynności prawne lub orzeczenia sądów, lub decyzje organów, stwierdzona w akcie stanu cywilnego,
- rejestracji stanu cywilnego dokonuje się w rejestrze stanu cywilnego w formie aktów stanu cywilnego,
- aktem stanu cywilnego jest wpis o urodzeniu, małżeństwie albo zgonie w rejestrze stanu cywilnego wraz z treścią późniejszych wpisów wpływających na treść lub ważność tego aktu,
- akt stanu cywilnego jest sporządzony z chwilą dokonania wpisu o urodzeniu, małżeństwie albo zgonie w rejestrze stanu cywilnego,
- odmowa dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego następuje w formie decyzji administracyjnej.
Ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. - pobierz i czytaj w pdf
Ustawa normuje sprawy ewidencji ludności i dowodów osobistych. Wg niej ewidencja ludności polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzeniach, dotyczących obowiązku wojskowego, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz o zgonach. Definiuje dowód osobisty jako dokument stwierdzający tożsamość osoby oraz poświadczającym obywatelstwo polskie. Co ważne nadal zobowiązuje osobę przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania obowiązku meldunkowego na zasadach określonych w ustawie.
Ustawa o ochronie danych osobowych
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - pobierz i czytaj w pdf
Ustawa regulująca kwestie prawne związane z ochroną danych osobowych. Wg tej ustawy za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące osoby fizycznej lub wszelkie informacje możliwe do zidentyfikowania tej osoby. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić przez numer identyfikacyjny lub jeden z czynników fizycznych, fizjologicznych, umysłowych, kulturowych czy społecznych. Danymi osobowymi są zatem takie dane, które pozwalają na określenie tożsamości konkretnej osoby, jak również na określenie jej tożsamości przy pewnym nakładzie kosztów, czasu lub działań. Ustawa określa:
- zasady przetwarzania danych osobowych osób fizycznych,
- prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych,
- organy ochrony danych osobowych,
- kompetencje Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
- zasady zabezpieczania danych osobowych,
- zasady rejestracji zbiorów danych osobowych,
- zasady przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego.
UWAGA!!! Ustawa o ochronie danych osobowych nie dotyczy osób zmarłych!!!
Bezpłatny poradnik na stronie odo24.pl (pobierz i czytaj...)
Zarządzenie w sprawie działania sekretariatów sądowych
Zarządzenie z dnia 12 grudnia 2003 r - pobierz i czytaj w pdf
Zarządzenie określa organizację i zakres działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, a także kategorie pracowników sądowych obowiązanych do noszenia stroju urzędowego lub oznak i warunków ich przydziału. Zawiera bardzo istotne informacje o tzw. danych wokandy, do których należy m.in. sygnatura sprawy, w tym sprawy adopcyjnej.
